BredaPhoto Festival

Is het mogelijk om een nieuwe manier van kijken te ontwikkelen – naar de wereld, maar ook naar de fotografie? Te midden van de pandemie die een abrupte halt toeriep aan het leven van individuen en gemeenschappen over de hele wereld, ontstond bij het internationale team van curatoren voor BredaPhoto 2022 het verlangen om het medium fotografie en zijn potentieel opnieuw te onderzoeken. Wat kan de fotografie ons bieden, in een wereld waarin oude cycli van onderdrukking voortdurend nieuwe vormen aannemen en er grote uitdagingen zijn voor de toekomst van de planeet, om een weg voorwaarts voor te kunnen stellen?  

Deze editie van BredaPhoto Festival – met als titel Theatre of Dreams – brengt het werk samen van meer dan 60 fotografen en kunstenaars uit 28 landen en probeert een visie voor de toekomst te verbeelden. De selectie biedt een scala aan voorstellen – van Do-It-Yourself hacks om de klimaatcrisis te overleven en het ontwikkelen van nieuwe gedenktekens voor collectief verdriet, tot het visualiseren van utopieën in gemeenschapsleven. Kunstenaars gebruiken nieuwe fotografische talen om de aandacht te vestigen op datgene wat lange tijd aan de zijlijn is geplaatst. Door middel van verhalen over verzet, gebaseerd op idealen van hoop en verandering, tonen deze beeldmakers ons de mogelijkheden die ontstaan wanneer dominante verhaallijnen worden uitgedaagd. Of het nu gaat om revolutionaire poëzie ingezet door jongeren in Soedan, het verzet van Palestijnse gevangenen die het onrecht van hun gevangenschap aanvechten door zich op inventieve wijze voort te planten, of de uitdrukking van liefde binnen gemeenschappen die niet worden beperkt door heteronormatieve structuren. 

Als medium worstelt fotografie al lang met het concept van representatie: hoe wordt datgene of de persoon die zich voor de lens bevindt verbeeld? Theatre of Dreams biedt ruimte voor alternatieve verbeeldingen door degenen die hun eigen gemeenschap documenteren op de voorgrond te plaatsen. Verschillende werken bieden ons inzichten uit persoonlijke ervaringen, zetten ons aan tot andere manieren van kijken en genereren zo nieuwe perspectieven op de wereld. Sommige makers gaan verder dan de traditionele documentaire fotografie en gebruiken multidisciplinaire benaderingen om hun eigen inheemse gemeenschappen te presenteren, zoals de projecten rond de bedoeïenengemeenschap in Egypte of het Tupinambá-volk in Brazilië. Andere makers presenteren het beeld in zijn traditionele vorm, maar stellen hiermee nieuwe manieren voor om naar oude waarheden te kijken – of het nu gaat om tien jaar durende conflicten of onze voortdurende dissonantie met de natuur om ons heen.  

Geen visie op de toekomst kan compleet zijn zonder een blik op het verleden. Verschillende fotografen die op het festival te zien zijn, werken met het archief – in sommige gevallen door beelden uit de vergetelheid op te graven, of door bestaande beelden in een nieuwe context te herinterpreteren. Op die manier proberen ze de gaten te dichten die de geschiedenis zoals wij die kennen onvolledig maken. Door historische verhalen te bevrijden uit de klauwen van dominante auteurs, effenen ze het pad voor de verbeelding van een rechtvaardige toekomst.   

Om deze 10e editie van het festival te vieren kijkt BredaPhoto verder dan de selectie van de curatoren. Zo zijn negen oud-deelnemers uitgenodigd nieuw werk te tonen dat aansluit bij de thematiek van Theatre of Dreams. Ook zijn er negen jonge talenten te zien die deelnamen aan het International Talent Program (ITP) dat BredaPhoto in samenwerking met Europese kunstacademies heeft ontwikkeld. Daarnaast is het werk te zien van drie jonge professionals die BredaPhoto in de vorm van mentorschap twee jaar heeft begeleid als onderdeel van het Support Program. Tijdens het festival vindt bovendien het Residency Program plaats: zeven jonge fotografen zullen voor de duur van het festival op een van de locaties werken. In de afsluitende week van het festival presenteren zij hun interpretatie van Theatre of Dreams aan het publiek. 

Theatre of Dreams is onder leiding van directeur Fleur van Muiswinkel samengesteld door de curatoren Denise Camargo uit Brazilië, Mohamed Somji uit Tanzania en tegenwoordig wonend en werkend in de Emiraten, Reinout van den Bergh uit Nederland en Tanvi Mishra uit India. Gast-curator en Magnum fotograaf Newsha Tavakolian, geboren in Iran, geeft als eerste vorm aan de doorlopende samenwerking tussen BredaPhoto en de Grote Kerk Breda met de persoonlijke tentoonstelling Space to Breathe waarin ze in samenspel met de door haar geselecteerde kunstenaars haar eigen visie geeft op de thematiek van Theatre of Dreams. 

BredaPhoto is dankbaar voor de steun van onze groeiende BredaPhoto community. Fotografen, professionals, de gemeente, de provincie, fondsen, sponsoren, culturele partners en vrijwilligers hebben samen meegebouwd aan deze droom, niet alleen financieel, maar ook door de inbreng van hun tijd en onschatbare werk. In sommige gevallen al sinds de oprichting in 2003. We willen ook graag onze bezoekers bedanken, de raison d’être van BredaPhoto, zonder wie het festival niet tot leven zou komen.