terug

Mónica Alcázar-Duarte

Space Nomads

Mónica Alcázar-Duarte Space Nomads

Deze locatiegebonden multimedia-installatie brengt fragmenten samen uit verschillende recente films van de kunstenaar. Hierin worden ideeën rond ontdekking, kennis, natuur, wetenschap en de toekomst van de mensheid onderzocht. Opnames van verschillende locaties op het schiereiland Yucatán in Mexico en luchtbeelden van het Europees Ruimteagentschap in Frans-Guyana worden afgewisseld met poëtische passages. Deze voeren de kijker mee naar een andere - denkbeeldige - dimensie. Nepantla als concept, als een filosofie, vormt hier het verbindende element. Dit kan uit het Nahuatl grofweg vertaald worden als ‘tussenin-heid’.

Space Nomads brengt voorouderlijke kennis en het wereldbeeld van de Maya’s in gesprek met de westerse wetenschap, overdenkt onze gewelddadige gedeelde geschiedenis en onderzoekt de mogelijkheden voor de toekomst. De projectie op vier schermen, afgewisseld met spiegelende elementen, kan worden opgevat als een multisensorieel techno-esthetisch apparaat dat een reis naar zowel het verleden als de toekomst mogelijk maakt. Het werpt een blik naar binnen en projecteert naar buiten, door de oneindigheid van de tijd.

‘Uit de as probeerden we te redden wat er nog over was’, spreekt een Maya-verteller de kijkers toe vanuit een ver maar toch herkenbaar perspectief. Ze herinnert ons aan het geweld van de kolonisatie, een ontmoeting tussen werelden, en de Spaanse franciscaanse bisschop van Yucatán Diego de Landa (1524-1579) die de opdracht gaf om de Maya-bibliotheek van Maní te verbranden als onderdeel van een opdringerig ‘auto de fe’-ritueel. Maar zelfs in de vernietiging overheerst de mogelijkheid van leven. Dit gedachtegoed wordt vertegenwoordigd door de angelloze bij, de Xunan-Kaab (vorstelijke damesbij), een bedreigde diersoort die van essentieel belang blijft voor Maya-gemeenschappen in de regio. Als levensdrager brengt de bij ons terug naar voorouderlijke kennis, naar een bestaan in verbondenheid met andere levende wezens. De bij spoort ons aan om te leren hoe we weer samen kunnen leven. We zijn niet alleen onderling verbonden, maar ook zeker afhankelijk van elkaar.

Meerdere tijdperken overlappen elkaar, verweven in de niet-lineaire textuur van een installatie die speciaal voor deze gelegenheid is gemaakt. Oude astronomische principes en observaties versmelten met hedendaags ruimteonderzoek. Terwijl de James Webb-ruimtetelescoop door de ruimte reist op een missie om de oorsprong van het universum en het leven zelf bloot te leggen, keren we terug naar het land en de lucht, naar de natuur die het leven op aarde in stand houdt. Het project overdenkt onze toekomst als ruimtenomaden op de rand van het milieuverval, dat steeds meer op een catastrofe afstevent.